Üriner sistemde taş problemi yüzyıllardır görülmektedir. Genellikle yetişkinlerde rastlanan bir durum olsa da son zamanlarda çocuklarda da görülme sıklığı artmaktadır. Çocuklarda görülen üriner sistemde taş problemi; anatomik ve metabolik birtakım problemlerden de kaynaklanabilmektedir.

Üriner Sistem Taş Probleminin Nedenleri

Üriner sistemde taş oluşumu idrar miktarının azalması ya da idrar içeriğindeki solütlerin atılımının artması sonucunda; bu alanda kalsiyum ozalat gibi maddelerin kristalleşmesi ve birleşmesi ile gerçekleşmektedir. Taş probleminin nedenleri arasında; birtakım ilaçların kullanılması, diyet, sıvı alımının dengesizliği, üriner sistemdeki yapısal anomaliler ve idrar pH’sının normal dışı olması gibi faktörler sayılabilmektedir. Türkiye’de bebek ve çocuklarda böbrek ve idrar yolları taş hastalığı oldukça sık görülmektedir. Çocuklarda görülen bu problem çoğunlukla 3 ila 12 yaşları arasında gerçekleşmektedir ve bu hastaların yarısı 5 yaşın altındadır. Çocuklarda üriner sistem taş probleminin en önemli nedenleri arasında anatomik anomaliler bulunmaktadır. aynı zamanda idrar yolu enfeksiyonları da taş probleminin oluşumuna neden olabilmektedir.

Taş Probleminin Tanısı

Çocuklarda ya da yetişkinlerde üriner sistemde yer alan taş probleminin tanısı ultrasonografi ile konulmaktadır. Belli başlı şikayetler sonucunda doktora başvuran çocuk hastalar öncelikle radyasyon içermemesi bakımından ultrasonografi ile değerlendirilmektedir. Sağlıklı sonuç alınamayan hastalarda ise bilgisayarlı tomografi gibi diğer üstün teknolojik özellikli görüntüleme cihazlarına başvurulmaktadır.

Taş Probleminin Tedavisi

Taşı olan çocuklarda ilk hedef çocuğun taştan kurtulmasıdır. Büyüklüğü 5mm ve altında olan taşlar genellikle kendiliğinden düşebilmektedir. Çocuklarda görülen taş probleminin tedavisi için medikal ilaçlarlar, beslenme programları ya da cerrahi uygulamalar gerekebilmektedir. Bununla birlikte taş problemine neden olan metabolik ve anatomik faktörlerin de tedavi edilmesi gerekmektedir.

Kapalı Taş Ameliyatı

Taş büyüklüğü 5-15 mm arasında olan durumlarda ise ilk tedavi seçeneği, vücut dışından ses dalgaları ile taşın kırılmasıdır. Bu yönteme ESWL denmektedir. Ancak çocuklarda taş kırma uygulaması hafif anestezi gerektirmektedir. İdrar kanalına düşen ya da böbrek içindeki daha büyük taşlar için fleksible üretersokopi (kapalı ameliyat) ya da böbreğe bir delikten girmek sureti ile yapılan perkütan nefrolitotripsi ameliyatları gerekli olabilmektedir. Diğer taraftan, taş hastalığı tekrar eden bir özellik gösterdiği için, çocuğun metabolik açından değerlendirilmesi ve kırılan ya da düşen taş parçalarının da kimyasal olarak incelenmesi ve taşın cinsinin ortay konması son derece önemlidir.