Varikosel

Varikosel Nedir?

Tüm organlarda olduğu gibi testislerde de temiz kanı taşıyan arter (atardamar) ve testislerden çıkan kirli kanı taşıyan venler (toplar damar) bulunmaktadır. Normalde toplar damarlarda tek yönlü akım olup, kan organlardan kalbe doğru gitmektedir. Testislerde bu akımda duraklama olması ile damarların genişlemesine varikosel denir.    

Erkeklerde en sık görülen kısırlık nedenlerinin başında gelmektedir. Düzeltilebilir bir hastalıktır.

Varikosel Belirtileri

Varikosel sperm kalitesinde bozulmaya yol açabilir. Her varikoseli olan da kısırlık gelişecek veya sperm kalitesi bozulacak diye bir kural yoktur. Sperm sayısında azalma, hareketlilik ve canlılık oranlarında düşme ve sperm morfolojisinde bozulmalara yol açabilir.

Varikosel sperm kalitesi üzerine etkisini zaman içinde birikerek gösterir. Bu sebeple sekonder infertilitenin (sonradan oluşan kısırlığın) en önemli nedenidir. Varikoseli olan kişilerin yıllar önce bir çocukları olmuş iken bir sonraki çocuk isteklerinde çocuk sahibi olmakta problem yaşayabilirler.

Varikosel Tanısı

Varikosel teşhisi ürolojik muayene ile konulur. Muayene mutlaka ayakta yapılmalıdır. Hastalar doktora başka bir nedenle gittiğinde rutin muayenede veya kısırlık nedeni ile yapılan incelemelerde tanı konulur. Muayene bulgularına varikosel 3 gruba ayrılır.

1. Grade I (derece I): En hafif derece olup ayakta muayenede ancak öksürük/ıkınma gibi manevralarla ele gelen
2. Grade II (derece II): Ayakta muayenede karın içi basıncını artırmaya gerek olmadan el ile muayenede anlaşılan
3. Grade III (derece III): En ağır tip olup, ayakta gözle görülebilen varisli damarlar söz konusudur

Varikosel genellikle sol tarafta görülürken, nadiren de çift taraflı olarak izlenir.

Varikosel tanısı konulan hastalarda muayene sonrasında testislerin ultrasonografik incelemesi (skrotal renkli doppler) ve sperm sayımı (spermiyogram) istenilir.  Ultrasonografi ile testislerde ek patoloji olup olmadığı görülür. Spermiyogram, standartizasyonun sağlanabilmesi için en son boşaldıktan 3 ila 5 günlük bir cinsel perhizden sonra verilmelidir. Genellikle 2 ayrı spermiyogram görmekte fayda vardır.

Varikosel ameliyatının yapılışını izlemek için tıklayın.  

Varikosel Tedavisi

Sperm kalitesinde bozulma olmayan hastaları tedavi etmek gerekmez. Varikoselin ağrı yaptığına dair bir inanış vardır. Sadece ağrı nedeni ile yapılan varikosel ameliyatlarında sonra da ağrının bir çok hastada devam ettiği izlenmiştir.

Varikosel Ameliyatı

Varikoselin tedavisi ameliyattır. Ameliyat kasık bölgesinden 4-5 cm.lik bir kesi ile yapılır. Amaç testisler kirli kanı götüren genişlemiş toplar damarları bağlayarak iptal etmek ve böylece vücudun sıcak kanının testislere dönüşünü engellemektir. Bu işlem yapılırken, testislere giden atar damar ve lenf damarlarının korunması gerekir. Günümüzde varikosel ameliyatı MİKROCERRAHİ teknik ile yapılmak, böylelikle nüks ve komplikasyon oranlarında ciddi bir düşüş yaşanmaktadır. 

 Sperm sayımında hiç sperm görülmeyen hastalarda (AZOSPERM) eğer varikosel tespit edilirse de varikoselin tedavi edilmesi önerilmektedir. Varikoselektomi sonrası sperm kalitesi normal yollar ile çocuk yapmaya yetecek değerlere çıkmasa bile yardımcı üreme metodlarında başarı şansı artmaktadır.

Ergenlik çağında varikosel (adolesan varikoseli) tespit edilen hastarda da sperm kalitesinin bozulmasını beklemeden tedavi önerilmektedir. Zira varikosel uzun yıllarda etkisi gösterebilmekte ve bu hastalarda bu risk daha fazla bulunmaktadır. Gelişme çağında varikoselin varlığı, testislerde gelişme geriliğine neden olabilmektedir. Tedavi testislerin boyutlarında değişiklik olmadan gerçekleşirse başarı şansı da artmaktadır.

Varikosel Ameliyatı Sonrası

Bir sperm üretimi ortalama 3 ay sürmektedir. Ameliyat sonrasında testislerin üzerindeki baskının geçmesi de yaklaşık 1 ila 3 ay vakit alabilmektedir. Bu sebeple varikosel ameliyatı sonrası kontrol 6 ay sonra yeni bir sperm sayımı ile olmalıdır. Yapılan çalışmalar variksosel ameliyatı sonrası hastaların %70-80’inde sperm kalitesinde artış olduğunu, %20-30’unda ise sperm kalitesinde düşüşün durduğu ve sayıların aynı kaldığını göstermiştir.